23.12.2022 :تازه شوی نیټه
که تاسو پناه غوښتونکی یاست یا تاسو د کډوال دریځ لرئ، بشردوستانه (فرعي) محافظت یا لنډمهاله خوندیتوب، تاسو کولی شئ په بلغاریا کې یو اپارتمان یا کور په کرایه ونیسئ.
مهمه: که تاسو پناه غوښتونکي یاست او ستاسو د پناه غوښتنې پروسه لاهم روانه وی (چي تر اوسه د نړیوال خوندیتوب لپاره ستاسو د غوښتنلیک په اړه وروستۍ پریکړه نه وی شوې)، تاسو باید چې په بلغاریا کې د کډوالو لپاره د دولتي ادارې (SAR) د کډوالو کمپونو نه بهر د ژوند کولو لیکلي اجازه اوغواړئ.
د دې اجازه ترلاسه کولو لپاره:
- تاسو باید د کډوالو دولتی اداری ته د هغه ځای لپاره د کرایې کور قرارداد وړاندې کړئ چیرې چې تاسو غواړی ژوند وکړي. ستاسو نوم باید د "کرایه کونکي" په توګه د کرایې په قرارداد کې شامل وي.
- که چیري تاسو د کوم دلیل لپاره د کرایې کور قرارداد نلرئ، تاسو د هغی ځای مالک لخوا لاسلیک شوي اعلامیه ته اړتیا لرئ چیرې چې تاسو ژوند وکړي چیرې چې هغه وايي چې دوی ستاسو د ژوند کولو لپاره موافق دي. د اسنادو رسمی کول به د رسمی اسناد دفتر لخوا ترسره کیږي.
د کډوالو دولتی اداره (SAR) به تاسو ته اجازه درکړي وروسته له هغه چې دوی پته وګوري او تایید کړي چې تاسو په هغه کور(آپارتمان) کې ژوند کولی شئ چې تاسو غوره کړی. دوی دا کار به د یو پولیس افسر په لیږلو سره ترسره کوي ترڅو د ځای څخه لیدنه وکړي.
چیرته کولی شم د کرایې لپاره اپارتمانونه ومومئ؟
تاسو کولی شئ په بلغاریا کې یو اپارتمان ومومئ د:
- د املاکو ادارې ( د ملکیتونو ایجنسی)
د درغلۍ څخه د مخنیوي لپاره تاسو کولی شئ د هغه ادارې مشروعیت وګورئ چې تاسو د املاکو ملي اتحادیې په ویب پاڼه کې غوره کړی. تاسو د ښار لخوا د ادارو لټون کولو اختیار لرئ. که چیرې د ادارې نوم دلته لیست شي نو د درغلۍ احتمال لږ دی.
د املاکو ادارې د یوې میاشتې کرایې لږترلږه 50٪ کمیشن د 20٪ ټکس یا مالیه به تاسو نه واخلي. کمیشن ممکن لوړ هم وي، ځګه دا د ادارې پورې اړه لري او کمیشن باید یوازې یو ځل تادیه شي.
- د خولې یا لفظ په واسطه
- د بلغاریا سره صلیب هم د اپارتمان/کور موندلو لپاره مرسته کوي. نور معلومات دلته وګورئ:
- آنلاین
په بلغاریا کې د ملکیتونو موندلو اصلي ویب پاڼه imot.bg ده چی (په بلغاریوی ژبی شتون لري) او imoti.net ده چی (په انګلیسي او بلغاریا ژبو کې شتون لري). په دې ویب پاڼو کې به تاسو هغه اعلانونه هم وګورئ چې د مالکینو او املاکو اجنټانو لخوا ځړول کیږي. که تاسو پریکړه وکړئ چې د اجنټ یا نماینده لخوا وړاندیز شوی ځای کرایه کړئ. دا پدې مانا ده چې تاسو باید یو کمیشن ورکړئ.
یوځل چې تاسو یو اپارتمان/کور وګورئ چې تاسو د علاقه وړ وي، تاسو کولی شئ چمتو شوي شمیرې ته زنګ ووهئ او د اپارتمان لیدو غوښتنه وکړئ. مالک یا د املاکو اجنټ به ستاسو لپاره اپارتمان ته د لیدو بندوبست وکړي.
د کرایې قرارداد
یوځل چې تاسو اپارتمان ومومئ، ورپسی ګام د کرایې قرارداد چمتو کول او لاسلیک کول دي. د کرایې قرارداد ستاسو او د کور مالک ترمنځ شرایط بیانوي - ستاسو مکلفیتونه او حقونه په لاندی څو ټکي بیان شوي:
- د ټولو هغو کسانو نومونه او د پاسپورټ شمیره چې تړون لاسلیک کوي او همدارنګه د ملکیت پته؛
که تاسو پناه غوښتونکي یاست او د نړیوال خوندیتوب لپاره ستاسو کړنلاره روانه ده، ستاسو پاسپورت شاید د کډوالو دولتي ادارې (SAR) سره وي. تاسو کولی شئ د SAR څخه وغواړئ چې ستاسو پاسپورت بیرته درکړي ترڅو قرارداد لاسلیک کړي. په هغه صورت کې چې تاسو پاسپورت نه لرئ (د بیلګې په توګه ورک شوی، ویجاړ شوی) او تاسو یوازې د پناه غوښتونکي په توګه خپل شنه ثبت کارت لرئ، د کور مالک ته واضح کړئ چې د راجستریشن کارت تاییدوي چې تاسو په بلغاریا کې د قانوني پاتې کیدو حق لرئ.
په قرارداد کې باید ستاسو نوم شامل وي. که تاسو تصمیم ونیسي چې د یو ملګري سره کور/آپارتمان په شریکه نیسي، تاسو باید حتما ډاډ او اطمینان ترلاسه کړئ چې ستاسو ټول نومونه په قرارداد کې شامل دي (نه یوازې د هغه/هغې یا ستاسو). تاسو به وروسته د بلغاریا د هویت سند صادرولو لپاره دی قرارداد ته اړتیا ولرئ.
- د کرایې مقدار یا قمیت باید ولیکل شي او همدارنګه د کرایه د تادیې طریقې یعنی د بانک لیږد لاری تادیه کیږي یا نقدي.
- د تظمین زیرمه یا امانت – دا به څنګه او کله تادیه شي او په کومو شرایطو کې به تاسو ته بیرته درکړل شي (د " تظمین زیرمه" په هکله لاندې هم وګورئ)؛
- د تړون یا قرارداد پیل او پای نیټه
- څنګه، کله او په کومو شرایطو کې هر اړخ ته اجازه ورکول کیږي چې قرارداد فسخ کړي.
- آیا تاسو ته اجازه درکول کیږي چې اپارتمان نورو خلکو( فرعی قراردادی) ته وسپارئ
- څوک به کوچني او لوی ترمیمونه کوي .
- نور ټکي او شرایط
که تاسو په بلغاریایي ژبه خبرې نشي کولی، د ځمکې یا در کور له مالک څخه د تړون (قرارداد) غوښتنه وکړئ چې لږ تر لږه په انګلیسي ژباړې یې څنګ ته وي. هغه څه هیڅ کله لاسلیک نکړی چې تاسو ورباندی نه پوهیږئ!
قرارداد باید تل په دوه ورته یا یوشان کاپي کې لاسلیک شي - یوه کاپی ستاسو لپاره او دوهمه کاپی د کور مالک لپاره. دا مه هیروئ چې خپل لاسلیک هم د تړون یا قرارداد په هره پاڼه کې لاسلیک کړي. دا په قرارداد کې د راتلونکي بدلونونو څخه مخنیوي لپاره دی.
عموما، د کرایې قرارداد د یو کال لپاره لاسلیک کیږي. که چیرې د کرایې د مودې یا نیټه له پای ته رسیدو وروسته تاسو په اپارتمان کې د ځمکې یا جایداد د مالک په پوهه او رضایت سره ژوند کولو ته دوام ورکړئ، قرارداد د نامعلومې مودې لپاره تمدید شوی مګر د 10 کلونو څخه زیات نه ګڼل کیږي (یعنی قرارداد د لس کالونه زیاد اعتبار نلري).
که تاسو تصمیم ونیسي چې د کرایې له مودې څخه دمخه ځای پریږدئ، تاسو باید د دې وړتیا ولرئ چې دا د یوې میاشتې لیکلي خبرتیا سره پرته له کوم اضافي کرایې تادیه کولو او ستاسو د تظمین زیرمه له لاسه ورکولو پرته ترسره کړئ. په هرصورت، ستاسو په قرارداد کې ممکن د بل څه سره موافقه کړې وي، نو په دقت سره قرارداد ولولئ چې په دې کې څه لیکل شوي. ځینې وختونه د ځمکې مالکین په قرارداد کې یوه ماده شاملوي، چې دا په ګوته کوي چې تاسو نشئ کولی، د مثال په توګه، د 6 میاشتو څخه مخکې اپارتمان پریږدئ او که تاسو دا کار کوئ - نو تاسو ممکن خپل زیرمه یا تظمین له لاسه ورکړئ او اضافي کرایه ورکولو ته مجبور شئ.
په ملکیت یا کرایه شوي کور کي د لوازم او اجناسو لیست
د کرایې قرارداد سربیره، تل په ملکیت کي د اجناسو لیست په دوه ورته کاپي چمتو او لاسلیک کړئ - یوه ستاسو لپاره او بله د کور مالک لپاره. دا لیست د ټولو فرنیچر او نورو اقلامو دی چې د کور مالک ستاسو د کارولو لپاره په اپارتمان کې پریښود. ډاډ ترلاسه کړئ چې وګورئ چې آیا ټول لیست شوي توکي/اقلامونه واقعیا په اپارتمان کې دي یا نه او د دوی حالت هم چیک کړئ – چي لوازم کار کوي فعال دی، او که کوم زیان یا سکریچ یا خرابوالي لري او همدارنګه نور...
د خپل ځان د ساتنې لپاره، د ملکیت د اجناسو په لیست کې یو نوټ یا یادداشت ځانته جوړ کړئ که چیرې ځینې توکي یا لوازم مات شوي یا زیانمن شوي وي نو وروسته د کور مالک نشي کولی ادعا وکړي چې تاسو د زیان لامل شوي او تاسو څخه د مسلې حل کولو لپاره د پیسو ورکولو غوښتنه کوي. کله چې تاسو اپارتمان پریږدئ نو تاسو باید د ملکیت ورته لیست لاسلیک کړئ - ترڅو د کور مالک ستاسو په وړاندې هیڅ ادعا ونه کړي وروسته له دې چې تاسو نور په خپل ملکیت کې نه اوسئ.
د امنیت زیرمه( تضمین/ډیپوزیت)
کله چې یو اپارتمان کرایه کوئ، د میاشتني کرایې سربیره، تاسو باید مخکې له مخکې د 1 یا 2 میاشتو کرایه امنیتي زیرمه/تضمین ورکړئ. د امنیتي زیرمو اندازه باید د کرایې په قرارداد کې ذکر شي.
تاسو باید د اپارتمان څخه د وتلو وروسته خپل د تضمین پیسې بیرته ترلاسه کړئ. په هرصورت، که تاسو اپارتمان ته کوم زیان رسولی وي، نه تادیه شوي بیلونه یا په کوم بل حالت کې چې په قرارداد کې وړاندې شوي، د کور مالک کولی شي د دې ډول لګښتونو پوښلو لپاره د زیرمې یا تضمین ټوله یا برخه د پاتي بیلونو یا مصارفو لپاره وضع کړي.
د کرایې نرخونه
د کرایې اپارتمانونو/کورونو قیمتونه د اندازې او ساحې پورې اړه لري چیرې چې تاسو غواړئ ژوند وکړئ. معمولا، د کرایې نرخونه په صوفیا کې د نورو بلغاریا په پرتله لوړ دي. یو مجهز اپارتمان د غیر مجهز اپارتمان په پرتله ډیر ګران او قیمته دی.
که تاسو خپل کرایه نه ورکوئ، د اپارتمان مالک حق لري چې تاسو وشړي او ستاسو امنیتي زیرمه/تضمین وساتي.
که تاسو خپل کرایه په نغدو پیسو تادیه کړئ، ډاډ ترلاسه کړئ چې تاسو د هرې تادیې لپاره لیکلي رسید ترلاسه کوئ. دا رسید باید د کور مالک او ستاسو لخوا لاسلیک شي.
د اړین یا ضروری (یوټیلټي) بیلونه او اضافي میاشتني فیسونه
د اړین بیلونه
ستاسو په کرایه کې به شاید بیلونه لکه بریښنا/برق، اوبه، انترنیت او د تودوخې لګښتونه شامل نه وي. په دې حالت کې، تاسو باید په جلا توګه پیسې ورکړئ. دا باید د کرایې په قرارداد کې په واضح ډول ویل شوي وي چې تاسو به څنګه بیلونه تادیه کړئ - ایا د کور مالک به بیلونه تاسو ته د تادیه لپاره آماده ګوي او تاسو ته به د هرې تادیې لپاره رسید درکړي ترڅو تاسو هغه بیرته تادیه کړئ یا تاسو باید اړوند دفترونو ته د بیلونو د پیسو ورکولو لپاره لاړ شئ بیلونه او رسیدونه د ځمکې مالک ته چمتو کړئ.
د دولت مالیات
د کرایې قرارداد باید په واضح ډول ووایی چې د کور مالک به د دولت مالیه پوښي یا ورکوي، د بیلګې په توګه د ملکیت مالیه او داسی نور...
د داخلی فیس
دا هغه فیس دی چې معمولا د اپارتمان ودانۍ د عامو ساحو ساتلو او پاکولو لپاره ورکول کیږي - د ننوتلو دروازه، لفټ او نور. دا باید په واضح ډول د کرایې په قرارداد کې وویل شي چې دا فیس به څوک ورکوي. دا معمولا په میاشت کې شاوخوا 5 لیوا دی.
نورې ګټورې لارښوونې
- هیڅکله اپارتمان کرایه نکړی او پیسی ورنکړی ترسو چی اپارتمان لومړي ونګوري. ځینې اعلانونه چې آنلاین شتون لري (د تصادفي خلکو یا املاکو اجنټانو لخوا ځړول شوي) په ځانګړي توګه که معامله خورا ښه او ریښتیا ښکاري ممکن زوړ یا جعلي وي .
- د کرایې قرارداد تل په دقت سره ولولئ او د ترسره کولو دمخه یې لاسلیک مه کوئ. که امکان ولري، له بل چا څخه مرسته وغواړئ چی تاسو ته یی ولولئ(یعنی یو وکیل) او خپل نظر ورکړئ.
- تل د اپارتمان او فرنیچر عکسونه واخلئ مخکې لدې چې تاسو دننه لاړشئ (که چیرې امکان ولري د نیټې ټاپه سره). دا عکسونه د کور مالک ته واستوئ او تر هغه وخته پورې یې وساتئ تر څو چې تاسو ځای پریږدئ. دا ممکن په راتلونکي کې ستاسو سره مرسته وکړي که تاسو ثابت کړئ چې تاسو اپارتمان ته هیڅ زیان نه دی رسولی.
- په اپارتمان کې لوی ترمیم/بدلون/ رغاونې کارونه پرته له دې چې د ځای مالک ته خبر ورکړي او د دوی څرګند رضایت ترلاسه کړي، په غوره توګه په لیکلي بڼه مه کوئ. دا مسله باید د کرایې په قرارداد کې تنظیم شي.
- Log in to post comments
